NÁTTÚRUPERLUR

Á Síðu, allnokkru lengra til austurs en Fjaðrárgljúfur, austan við Kirkjubæjarklaustur, eru Dverghamrar, sérkennilegir og fagurlega formaðir stuðlabergshamrar úr blágrýti. Þar mynda tvær klettaborgir eins konar skeifu eða kví úr stuðlabergi. Talið er að Dverghamrar séu fornir sjávarhamrar og sjávarbrim hafi þvegið laust móberg ofan af stuðlaberginu og myndað þetta djásn náttúrunnar. Ofan á stuðlunum er kubbaberg en landslagið er talið hafa tekið á sig þessa mynd við lok ísaldar. Þá stóð sjávarmál hærra en nú er og talið er að brimsvörfun hafi valdið sérkennilegu útliti hamranna. Frá Dverghömrum er fallegt útsýni til byggðarinnar á Síðu þar sem mörgum þykja vera einhver fallegustu bæjarstæði á Íslandi.

Dverghamrar eru vandlega merktir við þjóðveginn en á skiltinu vekur athygli teikning Erlu Stefánsdóttur álfafræðings af 20 til 30 sentímetra háum dverg sem hún segir að búi í hömrunum. Munu menn lengi hafa trúað því á þessum slóðum að hulduverur og álfakyn, sérstaklega dvergar, byggju í klettunum og eru þeir nokkurs konar fjölbýlishús þessa ósýnilega smáfólks.

Umhverfi hamranna er gróið og fagurt. Ekki er úr vegi að rölta þar um og leggja við hlustir ef dvergar skyldu hefja upp raust sína í hömrunum. Margvísleg birtingarform stuðlabergsins sjást í hömrunum, bæði stuðlagólf, reglulegir veggir og hallandi súlur sem slúta fram í brekkunni. Er svæðið því tilvalið fyrir lautarferð til þess að kynnast fegurð íslenskrar náttúru og um leið skemmtilegri álfasögu.

Í norðvestur frá Hrífunes Nature Park má finna Eldgjá, gossprungu á Skaftártunguafrétti. Eldgjá er einstakt náttúrufyrirbæri og þótt víðar væri leitað en sprungan myndaðist í stórgosi sem hófst árið 934. Eldgjá er er eldstöð eins og nafnið ber til kynna en hún er ekki hefðbundið eldfjall né sprengigígur.

Í veggjum Eldgjár eru neðri berglögin úr móbergi og jökulbergi sem er ríkjandi bergtegund á svæðinu. Hraunið ber ummerki þess að það hafi orðið til í gosi með háum og miklum kvikustrókum. Með því fylgja áhugaverð litaafbrigði í berginu sem gera gjána einstaka ásýndar.

Heildarlengd Eldgjár er um 30 kílómetrar og má finna sterkustu gjáreinkennin nyrst við Gjátind og suður við Landmannaleið. Þau svæði eru vinsælust meðal ferðamanna til að skoða en þar er gjáin um 300 til 600 metra breið og 100 til 150 metra djúp. Af Gjátindi er gott útsýni yfir Eldgjá, til fjalla við Langasjó, Fjallabak og á Síðumannaafrétti með Lakagígum og er skemmtileg ganga þangað upp. Frá áningarstað má ganga að Ófærufossi sem er mikilfenglegt sjónarspil í ánni Nyrðri-Ófæru en einnig liggur vegslóði upp á austurbarm Eldgjár.

Um 250 km til austurs frá Hrífunesi er Jökulsárlón sem margir þekkja enda er lónið einn vinsælasti ferðamannastaður landsins. Stórbrotin fegurð lónsins heillar alla sem þangað koma og sigling á lóninu er vinsæl afþreying. Í sumum kvikmyndum, mörgum heimsfrægum, hefur lónið verið notað sem leikmynd en njósnari hennar hátignar, James Bond, og Angelina Jolie eru sennilega frægustu stjörnurnar sem hafa látið ljós sitt skína á sandinum með jakana í baksýn.

Ef mönnum finnst ágangur ferðamanna spilla upplifun sinni má fara í staðinn að öðru fallegu jökullóni stutt frá, eða lóninu við Fjallsá. Þar fljóta tignarlegir jakar á lygnu vatni og mikilfengleg fjöll gnæfa yfir þar sem jökulsporðurinn skríður í áttina að vatninu. Þarna koma fáir og líklegt er að sá sem heimsækir Fjallsárlón snemma dags í kyrru veðri heyri brak í jöklinum sem færir sig nokkra millimetra á dag.

Þjónusta á svæðinu er stöðugt að aukast og er þar er nú rekið kaffihús þar sem boðið er upp á létta hressingu eftir gönguferðir dagsins en til stendur að efla starfsemi á svæðinu enn frekar á komandi árum.

Mýrdalurinn er sveit andstæðna og stórbrotins landslags. Í Mýrdal rignir oft og rigningin vökvar skærgrænt grasið í bröttum fjallahlíðum en uppi á Mýrdalsjökli verður hún að snjó og veldur því að jökullinn er þakinn ísi. Austan og vestan Mýrdals eru auðnir og miklir sandar sem eru afleiðing jökulhlaupa úr Sólheimajökli og Kötlujökli. Að sumarlagi er Mýrdalurinn þakinn grænu grasi sem er í hrópandi andstöðu við eyðisandana báðum megin, einkum svartan Mýrdalssand. Hvergi annars staðar á Íslandi er grasið grænna og við fyrstu sýn virðist öll sveitin hafa yfir sér þykka skikkju gróðurlita. Jafnvel hamrar móbergsfjalla, hrikaleg gljúfur og naktir hnúkar á hálendinu virðast flauelsmjúkir ásýndar þegar fer að sumra.

Undir Reynisfjalli kúrir Vík í Mýrdal en þrátt fyrir smæðina gegnir þorpið gríðarlega mikilvægu þjónustuhlutverki á Suðurlandi. Vík er þriðji mest sótti ferðamannastaður landsins með hátt í eina milljón ferðamanna sem heimsækja þorpið á hverju ári.

Á fyrri tímum var róið til fiskjar úr fjörunni en sjósókn lagðist af. Hún var erfið og hættuleg þar sem engin hafnaraðstaða er í þorpinu og brimasamt við ströndina. Í þorpinu var einnig rekin þjónusta við bændur í Skaftafellssýslu og örfáa ferðalanga. Á okkar dögum er Vík stærsta miðstöð ferðaþjónustu á Suðurlandi þar sem má finna matvöruverslanir, hótel, áfengisverslun, pósthús, banka, íþróttahús og sundlaug.

Í þorpinu eru alls á annað þúsund gistirými og hefur í kringum gistiþjónustuna sprottið upp fjöldi veitingahúsa þar sem engir tveir staðir eru eins. Það sem helst laðar ferðamenn að svæðinu er magnaðar gönguleiðir, svifvængjaflug og fuglaskoðun auk ýmissa dagsferða sem ferðaþjónustufyrirtæki gera út frá Vík. Þar má nefna jöklaklifur á Sólheimajökli, styttri eða lengri jeppaferðir um svæðið eða vélsleðaferðir á Mýrdalsjökli.